حسین؛ تنهای تنها

والوتر و الموتور؛ اى حسین یگانه‎اى که نزدیکان و یاران تو کشته شدند.

«وتر» عطف است بر «ثار» در جمله «السلام علیک یا ثارالله وابن ثاره» که مناداى مضاف منصوب است. وتر در لغت به معنى فرد و طاق آمده و به معناى کینه و خون هم ذکر شده و همچنین به معنى جنایت و کشتن نزدیکان هم آمده ولى بیشتر به معنى اول ذکر می‎شود که فرد باشد و لذا نماز "وتر" را براى این "وتر" می‎گویند که در بین نمازها فرد و طاق است چرا که نماز یک رکعتى غیر از آن نداریم و اگر به معنى کشتن نزدیکان هم آمده، براى آنست که کسی که نزدیکان او کشته شوند قهرا تنها می‎ماند به این لحاظ به او "وتر" می‎گویند، و اگر به معناى خون گرفتیم آن هم به معنى فرد است چرا که اگر در بین کسى کشته شود او را فرد "وتر" می‎گویند یعنى بین ده یا صد نفر یکى کشته شده و به ناحق خونش ریخته گشت .

«موتور» هم در لغت به چند معنى استعمال شده :

1- طاق و فرد شده  .

2- کسى که کسى از او کشته شده باشد.

3- کسى که کشته شود و حق خون او گرفته نشود.

بنابراین معانى که در لغت ذکر شد این عبارت از زیارت را سه قسم می‎توان معنى کرد:

1- "وتر" به معنى یگانه و فرد باشد و "موتور" هم تاکید معنى سابق شود مثل حجر محجور و این معنى را در بحارالانوار و مشکلات نراقى ذکر نموده‎اند.

2- "وتر" به معنى فرد باشد، "موتور" هم به معنى کسی که، کسانى از او کشته شده باشد، یعنى اى حسین (علیه السلام)یگانه‎اى که نزدیکان و یاران تو کشته شدند.

3- "وتر" به معنى خون ریخته باشد یعنى اى قتیلى که نزدیکان و اصحاب تو را کشتند.

در بین این سه معنا، دومى بهتر است زیرا حقیقتا حسین "وتر" است از حیث این که در مقام امامت مثل و مانندى ندارد و همچنین در مقام شهادت هم نظیر ندارد چه از اول دنیا تا کنون مثل او کسى مظلوم کشته نشده و این همه مصیبت ندیده و همچنین چیزهایی که خدا به او مرحمت فرموده است مثل شفاء در تربت، اجابت دعا در زیر گنبد حرمش، نسل ائمه اطهار از ایشان، ثواب زیارت او و چیزهاى دیگرى که خداوند در مقابل شهادت فقط به آن حضرت مرحمت فرموده است .

و نزدیکان ایشان هم همگى در کربلا کشته شدند حتى طفل شیرخواره ی امام، و اگر امام سجاد (علیه‎السلام) کشته نشد براى آن بود که نسل امامت از بین نرود پس آن حضرت "موتور" است به این معنى که همه اصحاب و یارانش در کربلا، در روز عاشورا کشته شدند.

سیدبن طاووس در لهوف این فراز از زیارت عاشورا را اینگونه شرح می‎دهد:

"وتر" به معنای «تنها و یکتا»، "موتور" به معنای «تنها شده» است. یک احتمال درباره این معنا، یگانگی، منحصر به فرد بودن و بی‌بدیل بودن حضرت است.

احتمال دیگر این است که، حضرت تنهاست و در این تنهایی موتور است؛ یعنی حضرت با نقشه و برنامه‌ریزی تنها شده است؛ به خصوص اگر توجه داشته باشیم که سیّدالشّهدا(علیه‎السلام) یک درگیری مخفیانه نداشتند که مسلمانان از آن بی‌خبر باشند. یزید بعد از مرگ معاویه به استاندار مدینه نامه نوشت که باید از حسین (علیه السلام) بیعت بگیری و الاّ او را بکش و سرش را بفرست.

---

فراوری از کتاب شرح زیارت عاشورا، اثر حضرت آیة الله حاج سیداحمد میرخانی و لهوف سید بن طاووس.

گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی.