شب مهم (آغاز شب‏های قدر)

شب مهم

همه می‏دانید که بعضی زمان‏ها هست که برای ما بسیار ارزش دارد؛ یعنی در آن شب یا روز اتفاقی مهم افتاده است. مثل تولد پیامبر یا تولد امامان. یکی از این لحظه‏های مهم، شب قدر است. حتما چیزهای زیادی درباره شب قدر شنیده‏اید. همه مسلمان‏ها شب قدر را خیلی خیلی دوست دارند. برای همین سعی می‏کنند تا از این شب عزیز بهترین استفاده را بکنند.



دعاهای کوچک و بزرگ

پدر حدیث آماده می‏شد تا از خانه بیرون برود. او کتاب بزرگی هم در دست داشت که روی آن نوشته شده بود: مفاتیح الجنان. حدیث از پدر پرسید: «پدرجان! این وقت شب کجا می‏روید؟» پدر حدیث گفت: «دخترم همه مسلمان‏ها امشب تا صبح بیدار می‏مانند تا از خدا سپاسگزاری کنند. امشب شب قدر است. در این کتاب که در دست من است، دعاهایی نوشته شده که باید در این شب خوانده شود. تو هم وقتی بزرگ‏تر شدی می‏توانی این دعاها را بخوانی». حدیث، دانست که شب قدر، شب بسیار ارزشمندی است. بچه‏ها! امشب که شب قدر نامیده شده، فرصت بسیار خوبی برای دعا کردن است. خدا در این شب خوب، حتما دعاهای شما بچه‏های خوب را برآورده می‏کند؛ پس در این شب دست‏هایمان را به آسمان بلند می‏کنیم و از ته دل با خدا حرف می‏زنیم.



هدیه بزرگ خدا

مادر کتاب قرآن را بست، آن را بوسید، توی پارچه‏ای پیچید و روی تاقچه گذاشت. فاطمه پرسید: «مامان! چرا قرآن را می‏بوسی و آن را توی تاقچه می‏گذاری؟» مادر لبخند زد و گفت: «دخترم! اگر کسی هدیه‏ای ارزشمند به تو بدهد، آیا از آن خوب مواظبت نمی‏کنی؟» فاطمه گفت: «بله، خیلی خوب مواظبت می‏کنم.» مادر ادامه داد: «خوب قرآن هم کتاب مقدسِ مسلمان‏هاست. این هدیه ارزشمند را خداوند در شب قدر برای ما فرستاده است. در این شب (یعنی شب قدر) فرشته‏ها، یکی یکی به سوی زمین می‏آمدند. زمین پر از نور شده بود. به دستور خداوند فرشته‏ها می‏آمدند تا رحمت خدا را برای ما بیاورند. خداوند در سوره قدر، این شب را برای ما توصیف کرد و فرموده که شب قدر از هزار شب بهتر و برتر است.

چهل حدیث در باب روزه

قال الله تبارک و تعالى: «أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانکه بر آنان که پیش از شما بوده‏اند واجب شده بود باشد که پرهیزگار شوید. (سوره بقره، آیه 183)

1) پایه‏هاى اسلام

قال الباقر علیه‎السلام:

بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه؛ اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى). (فروع کافى، ج 4، ص 62، ح 1)

2) فلسفه روزه

قال الصادق علیه‎السلام:

انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر؛ خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند. (من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 43، ح 1)

3) روزه آزمون اخلاص

قال امیرالمومنین علیه‎السلام:

فرض الله... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق؛ خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.

(نهج‎البلاغه، حکمت 252)

4) روزه یادآور قیامت

قال الرضا علیه‎السلام:

انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر؛ مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.

(وسائل الشیعه، ج 4، ص 4، ح 5/ علل الشرایع، ص 10)

5) روزه زکات بدن

قال رسول الله صلّى الله علیه وآله:

لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام؛ براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدن‎ها روزه است.

(الکافى، ج 4، ص 62، ح 3)

کسانى که ایمان آورده‏اید روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانکه بر آنان که پیش از شما بوده‏اند واجب شده بود باشد که پرهیزگار شوید.

6) روزه سپر آتش

قال رسول الله صلّى الله علیه وآله:

الصوم جنة من النار؛ روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى به واسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» (الکافى، ج 4، ص 162)

7) اهمیت روزه

قال رسول الله صلّى الله علیه وآله:

الصوم فى الحر جهاد؛ روزه گرفتن در گرما، جهاد است.

(بحارالانوار، ج 96، ص 257)

8) روزه نفس

قال امیرالمومنین علیه‎السلام:

صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام؛ روزه نفس از لذت‎هاى دنیوى سودمندترین روزه‏هاست.

(غرر الحکم، ج 1، ص 416، ح 64)

9) روزه واقعى

قال امیرالمومنین علیه‎السلام:

الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛ روزه پرهیز از حرام‎ها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‏کند.

(بحارالانوار، ج 93، ص 249)

10) برترین روزه

قال امیرالمومنین علیه‎السلام:

صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن؛ روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.

(غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80)

11) روزه چشم و گوش

قال الصادق علیه‎السلام:

اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک؛ آنگاه که روزه مى‏گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.»

(الکافى، ج 4، ص 87، ح 1)

12) روزه اعضا و جوارح

عن فاطمة الزهرا سلام الله علیها:

ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛ روزه‏دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‏اش به چه کارش خواهد آمد.

بحارالانوار، ج 93، ص 295)

خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.

13) روزه ناقص

قال الباقر علیه‎السلام:

لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر؛  

روزه این افراد کامل نیست:

1- کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.

2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد.

3 - زنى که اطاعت‏ شوهر نکرده تا این که توبه کند.

4 - فرزندى که نافرمان شده تا این که فرمانبردار شود.

(بحارالانوار، ج 93، ص 295)

14) روزه بى ارزش

قال امیرالمومنین علیه‎السلام:

کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء؛

چه بسا روزه‏دارى که از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمى‏برد.

(نهج البلاغه، حکمت 145)

15) روزه و صبر

عن الصادق علیه‎السلام فى قول الله عزوجل:

«واستعینوا بالصبر و الصلوة‏»

قال: الصبر الصوم.

خداوند عزوجل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است.

(وسائل الشیعه، ج 7، ص 298، ح 3)

16) روزه و صدقه

قال الصادق علیه‎السلام:

صدقه درهم افضل من صیام یوم؛ یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.

(وسائل الشیعه، ج 7، ص 218، ح 6)

17) پاداش روزه

قال رسول الله صلّى الله علیه وآله: قال الله تعالى:

الصوم لى و انا اجزى به؛ روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم.

(وسائل الشیعه، ج 7، ص 294، ح 15 و 16 ؛ 27 و 30)

18) جرعه نوشان بهشت

قال رسول الله صلّى الله علیه و آله:

من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها؛ کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد بر خداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شراب‎هاى بهشتى به او بنوشاند.

(بحارالانوار، ج 93، ص 331)

روزه پرهیز از حرام‎ها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‏کند.

19) خوشا بحال روزه‎داران

قال رسول الله صلّى الله علیه وآله:

طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة؛ خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند اینان در روز قیامت ‏سیر مى‏شوند.

(وسائل الشیعه، ج 7، ص 299، ح‏2)

20) مژده به روزه‏داران

قال الصادق علیه‎السلام:

من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر؛ هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏ به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.

(الکافى، ج 4، ص 64، ح 8/ بحارالانوار، ج 93، ص 247)

آداب ماه مبارک رمضان

پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه واله وسلم) نکاتی بسیار مهم و قابل توجه در زمینه آداب و اعمال ماه مبارک رمضان ذکر فرموده‏اند که توجه و تفکر و عمل به آنها موجب کسب فضائل معنوی انسان و سعادت وی در دو جهان است.

1- یادآوری آخرت       

2- توبه و طلب بخشش برای گناهان

3- استغفار از گناهان

4- دعا و نیایش

5- سجده در مقابل خداوند

6- نگهداری چشم و زبان و گوش از گناه

7- خواندن نمازهای مستحبی

8- تلاوت قرآن

9- صلوات فرستادن بر پیامبر (صلی‏الله علیه واله وسلم) و خاندان او

10- خلق و خوی نیک داشتن

11- رعایت حال ضعیفان

12- برخورد شایسته با بزرگ‏ترها (پدر و مادر...)

13- صله رحم (سرکشی به خویشان...)

14- آسان گرفتن به زیردستان

15- نیکی به یتیمان

16- افطار دادن به روزه داران

17- بدی نکردن به دیگران

18- صدقه دادن

ویژگی‏های ماه مبارک رمضان

رمضان:

بهار قرآن است.

برتر از هزار ماه است.

برترین ماه سال است.

برترین روزها و شب‏ها و لحظات است.

در این ماه دعاها مستجاب می‏شود.

درهای جهنم را بر روزه داران بسته است.

رمضان بهار توبه است.

شب قدر در این ماه است.

نزول کتب آسمانی در این ماه.

ماه رمضان ماه خداست.